Με τον πρόσφατο Νόμο 5073/2023 επέρχονται σημαντικές αλλαγές στην φορολογική νομοθεσία εκ των οποίων οι γενικότερου επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, κατά την άποψη μας, είναι οι ακόλουθες:
1. Αγοραπωλησία ακινήτων με τραπεζικά μέσα πληρωμής, πληρωμές με μετρητά (άρθρο 3)
Κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών εγγράφων αγοραπωλησίας ακινήτων, καταργείται η χρήση μετρητών και η καταβολή του τιμήματος θα γίνεται αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
2. Συνέπειες και πρόστιμα στην ηλεκτρονική διαβίβαση δεδομένων (MyData) προς την ΑΑΔΕ (άρθρο 4 και άρθρο 8)
Ορίζεται η καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων («myDATA»), καθώς επίσης και το ότι η αξία των φορολογητέων πράξεων και των εσόδων που λαμβάνεται υπόψη από τη Φορολογική Διοίκηση για τον προσδιορισμό του Φ.Π.Α. και του φόρου εισοδήματος για κάθε επιχείρηση, δεν δύναται να υπολείπεται αυτών που προκύπτουν από τα παραστατικά που έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ. Επιπλέον ορίζεται ότι εκπτώσεις φόρων και δαπάνες προς φορολογική έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ. Ωστόσο για την εφαρμογή των ανωτέρω απαιτείται νεότερη Υπουργική Απόφαση που λογικά θα τροποποιεί την υφιστάμενη πολ. 1138/2020.
Προστέθηκε νέο άρθρο 54ΙΓ στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας Ν. 4987/2022, με το οποίο προβλέπονται κυρώσεις – πρόστιμα για μη διαβίβαση δεδομένων στην Α.Α.Δ.Ε. Τα πρόστιμα στην περίπτωση αυτή έχουν ως εξής:
| Α/Α | Είδος δεδομένων που δεν διαβιβάσθηκαν στην Α.Α.Δ.Ε. | Πρόστιμο |
| 1. | Παράλειψη διαβίβασης εκδοθέντων παραστατικών εσόδων τιμολόγησης, εξόδων αυτοτιμολόγησης, τίτλων κτήσης και λογιστικών στοιχείων που εκδίδονται κατ' εφαρμογή ειδικών φορολογικών διατάξεων. | 10% επί της καθαρής αξίας κάθε μη διαβιβασθέντος στοιχείου και έως 250 € σε ημερήσια βάση |
| 2. | Παράλειψη διαβίβασης δεδομένων που αφορούν εγγραφές μισθοδοσίας, αποσβέσεις και λοιπές εγγραφές τακτοποίησης εσόδων και εξόδων ή για παράλειψη διαβίβασης χαρακτηρισμών εσόδων, με αποτέλεσμα οι χαρακτηρισμοί αυτοί να μην περιληφθούν στην οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος. |
|
| 3. | Διαβίβαση εκδοθέντος παραστατικού από τον εκδότη μετά από διαβίβαση παράλειψης ή απόκλισης από τον λήπτη, με αρχική διαβιβασθείσα αξία μικρότερη της πραγματικής. | 5% επί της καθαρής αξίας κάθε μη διαβιβασθέντος στοιχείου |
| 4. | Μη διαβίβαση παραστατικών διακίνησης. | 100 € για κάθε παράβαση μη διαβίβασης, και έως του ποσού των 500€ σε ημερήσια βάση και των 20.000€ ανά φορολογικό έτος |
| 5. | Μη διαβίβαση λοιπών παραστατικών είσπραξης, επιστροφής ή παραγγελίας. | 100€ για κάθε παράβαση μη διαβίβασης Σημείωση: Δεν επιβάλλεται πρόστιμο αν το παραστατικό εσόδου με το οποίο τα λοιπά παραστατικά είσπραξης συσχετίζονται έχει εκδοθεί προ κάθε φορολογικού ελέγχου. |
Σε περίπτωση παραβάσεων εκπρόθεσμης διαβίβασης επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) του αντίστοιχου προστίμου που προβλέπεται για μη διαβίβαση. Προβλέπεται διπλασιασμός και τετραπλασιασμός των προστίμων για την ίδια παράβαση εντός 5ετίας, χωρίς όμως υπέρβαση των ανώτατων ορίων.
Ωστόσο, για την έναρξη εφαρμογής των ανωτέρω απαιτείται έκδοση Υπουργικής Απόφασης.
3. Κυρώσεις για χρήση μετρητών σε φορολογικά στοιχεία αξίας πεντακοσίων (500) ευρώ και άνω, που εκδίδονται σε ιδιώτες (άρθρο 6)
Ορίζεται η επιβολή προστίμου ποσού ίσου με το διπλάσιο της καταβληθείσας με μετρητά αξίας των στοιχείων λιανικής πώλησης που εκδίδονται για τη συναλλαγή άνω των 500€ (παρ. 3 του άρθρου 20 του Ν3842/2010). Με την προηγούμενη διάταξη το πρόστιμο ήταν 100€ (παρ. 2(θ) άρθρου 54 ΚΦΔ).
4. Επιμήκυνση εφαρμογής κινήτρων για τιμολόγηση μέσω παρόχου ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων (άρθρο 11)
Επιμηκύνεται ο παρεχόμενος χρόνος υπαγωγής στην επιλογή τιμολόγησης μέσω παρόχου ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων και για το φορολογικό έτος 2024. Για τα φορολογικά έτη 2023 και 2024, οι σχετικές επιλογές θα πρέπει να δηλωθούν στην ΑΑΔΕ (παρ. 6 άρθρου 71ΣΤ ΚΦΕ) και η ένταξη να έχει ολοκληρωθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2023 και την 31η Δεκεμβρίου 2024 αντίστοιχα.
5. Χρήση έμμεσων τεχνικών ελέγχου για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος (άρθρο 14)
Τροποποιούνται υφιστάμενες και προστίθενται νέες περιπτώσεις εφαρμογής έμμεσων τεχνικών φορολογικού ελέγχου για περιπτώσεις όπως:
- όταν τα λογιστικά αρχεία ή φορολογικά στοιχεία δεν προσκομίζονται στη Φορολογική Διοίκηση εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση σχετικού αιτήματος της Φορολογικής Διοίκησης και μετά από δύο σχετικές προσκλήσεις,
- όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ των δηλούμενων οικονομικών μεγεθών, ιδίως των αγορών, των πωλήσεων και των αποθεμάτων,
- όταν δεν επαληθεύεται ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα με αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων ή υπάρχει αδικαιολόγητη μεταβολή αυτού μεταξύ διαδοχικών ετών,
- όταν δηλώνεται ζημία σε τρία (3) τουλάχιστον συνεχόμενα φορολογικά έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
6. Ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Απαλλαγές, Μειώσεις, Περιπτώσεις καταστρατήγησης, Υπολογισμός προκαταβολής φόρου για το έτος 2024 (άρθρα 15 έως 20)
Καθιερώνεται ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών προσώπων προσδιοριζόμενου από το άθροισμα:
Α. Το μεγαλύτερο (και μέχρι όριο 30 χιλ. ευρώ) μεταξύ:
- αα) του ετήσιου ποσού του μικτού κατώτατου μισθού, με προσαυξήσεις 10% ανά 3ετία από την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ή
- αβ) του ποσού που αντιστοιχεί στις μικτές αποδοχές του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου που απασχολείται.
Β. πλέον το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού του (με όριο 15 χιλ. ευρώ)
Γ. πλέον το 5% της υπέρβασης του κύκλου εργασιών του φορολογουμένου σε σχέση με τον μέσο κύκλο εργασιών του αντίστοιχου ΚΑΔ (με κάποιες εξαιρέσεις).
Το ανωτέρω άθροισμα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50 χιλ. ευρώ.
Ο προσδιορισμός αυτός είναι μαχητός και ο φορολογούμενος μπορεί να αποδείξει περιστατικά που οδηγούν αντικειμενικά σε μείωση της επαγγελματικής δραστηριότητας.
Ο υπόχρεος έχει σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα να ζητήσει έλεγχο της επιχείρησης του, προκειμένου να αποδείξει ότι το εισόδημα που δήλωσε είναι μικρότερο του τεκμαρτού.
Προβλέπεται ότι το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται, στα κέρδη από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, σε όσους αμείβονται σύμφωνα με την περ. στ) της παρ. 2 του άρθρου 12 (δηλαδή συμβάλλονται με έως και τρία (3) φυσικά ή νομικά πρόσωπα), σε πρόσωπα που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του ογδόντα τοις εκατό (80%), σε καφενεία που βρίσκονται σε οικισμούς με πληθυσμό μικρότερο των 500 κατοίκων και σε ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές που συμβάλλονται με έως και 2 ασφαλιστικές επιχειρήσεις και δηλώνουν επαγγελματική έδρα την κατοικία τους.
Προβλέπεται ότι το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας μειώνεται κατά ποσό που αντιστοιχεί στο εισόδημα από τη μισθωτή εργασία, τη σύνταξη ή την αγροτική δραστηριότητα.
Προβλέπονται μειώσεις του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, για τους νέους επαγγελματίες, τους κατοίκους μικρών νησιών και οικισμών για πολύτεκνους, για υπόχρεους που παρουσιάζουν αναπηρία 67% και πάνω, για γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα, για γονείς με τέκνα με αναπηρίας 67% και πάνω και στους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος μέχρι 25%.
Προβλέπονται περιπτώσεις εφαρμογής της εν λόγω διάταξης σε περίπτωση διαπίστωσης μετά από έλεγχο, καταχρηστικής συμπεριφοράς από το φορολογούμενο που αφορά στη δημιουργία εταιρικού σχήματος με μοναδικό σκοπό την καταστρατήγηση του νόμου, όπως σε περιπτώσεις διακοπής της ατομικής επαγγελματικής δραστηριότητας και σύστασης μονοπρόσωπου επιχειρηματικού σχήματος με την ίδια δραστηριότητα.
Προβλέπεται για το έτος 2024 μείωση κατά το ήμισυ της προκαταβολής του φόρου, αν το εισόδημα από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας φορολογικού έτους 2023 προσδιορίζεται τεκμαρτώς.
Τα εν λόγω άρθρα εφαρμόζονται για εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη 2023 και επόμενα.
7. Μεταφορά ζημιών από την επιχειρηματική δραστηριότητα (άρθρο 13)
Προστίθεται νέα παράγραφος στο άρθρου 27 του Ν. 4172/2013 με την οποία ορίζεται ότι μεταφέρονται οι φορολογικές ζημίες από την επιχειρηματική δραστηριότητα στα λογιστικώς προσδιοριζόμενα αποτελέσματα των επόμενων ετών στην περίπτωση φορολόγησης με τον προσδιορισμό του ελάχιστου τεκμαρτού κέρδους των ανωτέρω περιπτώσεων.
8. Μείωση τέλους επιτηδεύματος (άρθρο 12)
Μειώνεται το τέλος επιτηδεύματος 50% στους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα και θα ανέρχεται σε 325,00 ευρώ από 650,00 ευρώ που ίσχυε και για κάθε υποκαταστήματα αυτών σε 300,00 ευρώ από 600,00 ευρώ, με ισχύ από το φορολογικό έτος 2023.
9. Εισόδημα από βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων και υπαγωγή σε καθεστώς ΦΠΑ (άρθρα 27 έως 29)
Το εισόδημα που αποκτάται από φυσικά πρόσωπα, από βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων για να φορολογείται ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία θα πρέπει η μίσθωση να αφορά μέχρι δύο ακίνητα που εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οποιοσδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Το εισόδημα φυσικών προσώπων από μισθώσεις με την παροχή οποιαδήποτε άλλης υπηρεσίας ή την μίσθωση περισσοτέρων ακινήτων θα φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και θα υπάγεται στο ΦΠΑ.
Ως βραχυχρόνια μίσθωση νοείται πλέον αυτή που είναι μικρότερη των 60 ημερών και όχι μικρότερη του έτους όπως όριζαν οι προηγούμενες διατάξεις.
Το εν λόγω άρθρο ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2024.
10. Τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση (άρθρο 30)
Ρυθμίζεται η επιβολή υπέρ του Δημοσίου του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, το οποίο αντικαθιστά τον φόρο διαμονής το οποίο επιβάλλεται σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, βραχυχρόνιες μισθώσεις και αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα. Το τέλος επιβάλλεται επί ειδικών στοιχείων - αποδείξεων είσπραξης τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση που εκδίδονται από την 1η Ιανουάριου 2024.
11. Έκπτωση δαπανών ανακαίνισης κτιρίων (άρθρο 31)
Τροποποιούνται οι διατάξεις του 39Β του ΚΦΕ, με τις οποίες παρεχόταν δυνατότητα έκπτωσης φόρου σε φυσικά πρόσωπα για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι οι δαπάνες για την προμήθεια υλικών και τη λήψη υπηρεσιών μέχρι του ποσού των 16.000 ευρώ μπορούν να μειώσουν τον φόρο εισοδήματος ισόποσα κατανεμημένες σε πέντε έτη (από τέσσερα που ίσχυε) και χωρίς τον περιορισμό του 40% του ύψους των δαπανών που ίσχυε. Το ποσό των δαπανών για την αγορά αγαθών που λαμβάνεται υπόψη και το οποίο δεν περιλαμβανόταν στην προηγούμενη διάταξη, δεν δύναται να υπερβαίνει το ένα τρίτο (1/3) των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών.
12. Τροποποιήσεις στα ειδικά καθεστώτα ΦΠΑ περί ηλεκτρονικού εμπορίου (άρθρα 37 έως 44)
Επέρχονται τροποποιήσεις στα ειδικά καθεστώτα ΦΠΑ περί ηλεκτρονικού εμπορίου (άρθρα 47β, 47γ και 47δ του κώδικα ΦΠΑ), οι οποίες αφορούν την κοινοποίηση εγγράφων της φορολογικής διοίκησης προς του υποκείμενους ή τους μεσάζοντες, την λήψη ΑΦΜ, τον άμεσο προσδιορισμό του φόρου, την σειρά εξόφλησης των οφειλών, τους εκτελεστούς τίτλους, τόκους εκπρόθεσμής καταβολής ΦΠΑ, πρόστιμα για παραβάσεις κλπ.
13. Μεταβολές Συντελεστών ΦΠΑ (άρθρο 53)
Μονιμοποιείται η υπαγωγή διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών σε χαμηλούς συντελεστές Φ.Π.Α., αλλά επεκτείνεται και χρονικά η προσωρινή υπαγωγή σε χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α. σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες. Για τις συγκεκριμένες κατηγορίες, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ανατρέξουν στις επιμέρους διατάξεις.
14. Μείωση συντελεστή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου (άρθρο 49)
Ο συντελεστής φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου μειώνεται σε 0,2% από 0,5% που ίσχυε. Το εν λόγω άρθρο καταλαμβάνει πράξεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννάται μετά τη δημοσίευση του νόμου.
15. Μείωση συντελεστή φόρου πώλησης εισηγμένων μετοχών (άρθρο 50)
Με την εν λόγω διάταξη μειώνεται ο συντελεστής φόρου πώλησης εισηγμένων μετοχών (παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 2579/1998) σε ένα τοις χιλίοις (1‰) από δύο τοις χιλίοις (2‰) που ίσχυε. Το εν λόγω άρθρο εφαρμόζεται για συναλλαγές με ημερομηνία διακανονισμού από την πρώτη εργάσιμη ημέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας δημοσίευσης του νόμου.
Κατεβάστε το Tax-i σε pdf εδώ.
