Στις 5 Απριλίου 2024 δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης ο νόμος 5100/2024, ο οποίος ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2022/2523 του Συμβουλίου της ΕΕ για την εξασφάλιση ενός παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας για τους πολυεθνικούς ομίλους και τους εγχώριους ομίλους μεγάλης κλίμακας (Pillar II).

Ο νέος νόμος εφαρμόζεται σε εγκατεστημένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις που είναι μέλη ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων (ΠΕ) ή εγχώριου ομίλου μεγάλης κλίμακας, οι οποίες περιλαμβάνονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της τελικής μητρικής οντότητας με ετήσια έσοδα κατ’ ελάχιστον 750 εκατ. ευρώ για τουλάχιστον δύο από τα τέσσερα οικονομικά έτη που προηγούνται του υπό εξέταση οικονομικού έτους. Ορισμένες οντότητες, όπως οι κρατικές οντότητες, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, κ.α. εξαιρούνται από την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου.

Ο νόμος διασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο φορολογίας μέσω της επιβολής ενός συμπληρωματικού φόρου, ο οποίος  υπολογίζεται ανά δικαιοδοσία και οφείλεται όταν ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής της δικαιοδοσίας υπολείπεται του 15%. Ο συμπληρωματικός φόρος καλύπτει τη διαφορά ανάμεσα στον πραγματικό φορολογικό συντελεστή και στον ελάχιστο συντελεστή 15%.

Ο νέος νόμος ακολουθεί σε γενικές γραμμές την Οδηγία της ΕΕ (2022/2523) για το ελάχιστο επίπεδο φορολογίας και εισάγει τρεις μηχανισμούς φορολόγησης, α) τον Κανόνα Συμπερίληψης Εισοδήματος (ΚΣΕ), β) τον Κανόνα Υποφορολογημένων Κερδών (ΚΥΚ) και γ) έναν Εγχώριο Συμπληρωματικό Φόρο (ΕΣΦ). Επιπλέον, υιοθετούνται κανόνες Ασφαλούς Λιμένα για την ελάφρυνση των επιχειρήσεων, ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του Pillar II, οι οποίοι προβλέπουν περιπτώσεις που το ποσό του συμπληρωματικού φόρου μηδενίζεται εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια.

Κανόνας Συμπερίληψης Εισοδήματος (ΚΣΕ)

Η τελική ή η ενδιάμεση μητρική οντότητα ενός Ομίλου εγκατεστημένη στην Ελλάδα καταβάλει συμπληρωματικό φόρο στο βαθμό που οι αλλοδαπές και ημεδαπές θυγατρικές εταιρίες του ομίλου φορολογούνται με πραγματικό συντελεστή κάτω του 15% στη δικαιοδοσία τους (εφαρμόζεται για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από την 31η Δεκεμβρίου 2023).

Κανόνας Υποφορολογημένων Κερδών (ΚΥΚ)

Ο ΚΥΚ ενεργοποιείται στην περίπτωση που η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου ΠΕ είναι εγκατεστημένη σε δικαιοδοσία τρίτης χώρας με χαμηλή φορολογία που δεν εισπράττεται μέσω του ΚΣΕ ή μέσω του ενδεδειγμένου εγχώριου συμπληρωματικού φόρου. Ο πρόσθετος φόρος που προκύπτει στο κράτος δικαιοδοσίας της συνιστώσας οντότητας υπολογίζεται με βάση ορισμένα κριτήρια, όπως με αναλογία επί του αριθμού των εργαζομένων και της αξίας των ενσώματων περιουσιακών στοιχείων (εφαρμόζεται για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από την 31η Δεκεμβρίου 2024). Ωστόσο, όταν η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων βρίσκεται σε κράτος μέλος που έχει επιλέξει την καθυστερημένη εφαρμογή του ΚΥΚ και του ΚΣΕ, οι συνιστώσες οντότητες του εν λόγω ομίλου ΠΕ που βρίσκονται στην Ελλάδα υπόκεινται στον Κ.Υ.Κ. για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν στις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Εγχώριος Συμπληρωματικός Φόρος (ΕΣΦ)

Στις ημεδαπές συνιστώσες οντότητες επιβάλλεται συμπληρωματικός φόρος σε περίπτωση που ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής είναι χαμηλότερος του ελάχιστου φορολογικού συντελεστή 15% (εφαρμόζεται για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από την 31η Δεκεμβρίου 2023). Επειδή η Ελλάδα είναι χώρα με σχετικά υψηλό ονομαστικό φορολογικό συντελεστή, ο εγχώριος συμπληρωματικός φόρος ενδέχεται να εφαρμοστεί μόνο σε περιπτώσεις όπου ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής μειώνεται σημαντικά λόγω φορολογικών κινήτρων ή απαλλαγών.

Κανόνες Ασφαλούς Λιμένα (Safe Harbor Rules)

Ο νόμος περιλαμβάνει λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με τους κανόνες ασφαλούς λιμένα, συμπεριλαμβανομένων του «Προσωρινού ασφαλή λιμένα Έκθεσης ανά Χώρα» (CbCR), του «Προσωρινού ασφαλή λιμένα κανόνα υποφορολογημένων κερδών» (ΚΥΚ) καθώς και του «Μόνιμου ασφαλούς λιμένα για εγχώριο συμπληρωματικό φόρο» (ΕΣΦ).

Οι οντότητες του ομίλου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής και βρίσκονται στην Ελλάδα υποχρεούνται να υποβάλουν τη δήλωση πληροφοριών συμπληρωματικού φόρου το αργότερο 15 μήνες μετά το τέλος του οικονομικού έτους αναφοράς, ενώ η προθεσμία αυτή παρατείνεται σε 18 μήνες για το μεταβατικό έτος. Η φορολογική δήλωση για την καταβολή του συμπληρωματικού φόρου πρέπει να υποβληθεί ένα μήνα μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης πληροφοριών συμπληρωματικού φόρου


Κατεβάστε το Tax-i σε pdf εδώ.